អ្នកឧកញ៉ា គួច ម៉េងលី ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ នៃក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន បានបង្ហាញពីផែនការយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់កម្ពុជា ចំនួន ៩ចំណុច បន្ទាប់ពីមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធជាមួយប្រទេស ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។
តាមរយៈបង្ហាញសង្គម អ្នកឧកញ៉ា បានលើកឡើងថា តើមានអ្វីកើតឡើងបន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចគ្នា? ពេលវេលាដែលត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ការស្ដារឡើងវិញ និងឯកភាពជាតិ។ ផលវិបាកនៃជម្លោះប្រដាប់អាវុធនាំមកនូវការខូចខាតច្រើនជាងការខូចខាតរាងកាយទៅទៀត។ ជម្លោះនេះបន្សល់ទុកនូវរបួសស្នាមផ្លូវចិត្ត វិបត្តិមនុស្សធម៌ និងទំនួលខុសត្រូវរបស់ជាតិដ៏ស្មុគស្មាញ។ នៅពេលនេះ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅលើចំណុចប្រសព្វដ៏សំខាន់មួយដែលកម្លាំង ឯកភាព និងផែនការយុទ្ធសាស្រ្តត្រូវតែដឹកនាំផ្លូវយើងដើម្បីឆ្ពោះទៅមុខ។
១. ការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការសងសឹកដែលអាចកើតមាន
ក្នុងពេលភ្លាមៗ និងរយៈពេលវែង យើងត្រូវទទួលស្គាល់លទ្ធភាពនៃភាពតានតឹងបន្ថែម ឬការវាយប្រហារសងសឹកពីសត្រូវ។ កងកម្លាំងសន្តិសុខ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច។ ទន្ទឹមគ្នានោះផងដែរ សាធារណជនត្រូវតែដឹង រៀបចំ និងសហការតាមការណែនាំពីថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីធានាបាននូវសុវត្ថិភាព និងស្ថិរភាព។ ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងមិនត្រូវភ័យស្លន់ស្លោទេ ព្រោះនេះគឺជាទំនួលខុសត្រូវរបស់ជាតិ។
២. ការគាំទ្រដល់ទាហាន និងក្រុមគ្រួសារគាត់
ទាហានក្លាហានរបស់យើងដែលបានការពារប្រទេសជាតិត្រូវទទួលបានកិត្តិយស និងការយកចិត្តទុកដាក់។ ការគាំទ្រនេះរាប់បញ្ចូលទាំងជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រសម្រាប់អ្នករបួស សេវាផ្លូវចិត្តសម្រាប់របួសផ្លូវចិត្ត ការស្តារនីតិសម្បទារយៈពេលវែង សំណងសមរម្យ និងការថែទាំប្រកបដោយនិរន្តរភាពសម្រាប់គ្រួសារគាត់។ ការលះបង់របស់គាត់មិនត្រូវបំភ្លេចឡើយ ការដឹងគុណរបស់យើងចំពោះគាត់ត្រូវតែបង្ហាញតាមរយៈសកម្មភាព។
៣. ជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់ជនភៀសសឹក
មនុស្សរាប់សែននាក់ត្រូវបង្ខំចិត្តចេញពីផ្ទះដោយសារការប៉ះទង្គិចគ្នានេះ។ គ្រួសារទាំងនេះប្រឈមនឹងការបាត់បង់ ការភ័យខ្លាច និងភាពមិនច្បាស់លាស់។ យើងត្រូវតែធានាឱ្យពួកគាត់ត្រឡប់ទៅសហគមន៍វិញដោយសុវត្ថិភាព ដោយមានការកសាងលំនៅដ្ឋានថ្មីនៅក្នុងទីតាំងដែលមានសុវត្ថិភាព មានចំណីអាហារគ្រប់គ្រាន់ ទីជម្រក សេវាសុខភាព និងជំនួយសុខភាពផ្លូវចិត្ត។ កម្មវិធីអប់រំ និងការងារត្រូវតែបង្កើតឡើងវិញឱ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីធ្វើឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានប្រសើរឡើងវិញ។
៤. សមាហរណកម្មពលករចំណាកស្រុកដែលវិលត្រឡប់មកវិញ
ពលករចំណាកស្រុកជាច្រើនកំពុងត្រឡប់មកផ្ទះវិញដោយមិននឹកស្មានដល់។ ជារឿយៗ គាត់គ្មានការងារធ្វើ គ្មានផ្ទះសម្បែង ឬប្រាក់ចំណូលឡើយ។ ភាគច្រើនក៏មិនមានឱកាសធ្វើស្រែចម្ការ ឬរៀបចំសម្រាប់ការវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញដែរ។ ត្រូវតែចាត់វិធានការជាបន្ទាន់៖
-ផ្តល់លំនៅដ្ឋានបណ្តោះអាសន្ន និងតម្រូវការមូលដ្ឋាន
-ផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលការងារ និងការគាំទ្រការងារ
-ផ្តល់ឯកសារ លិខិតស្នាម អត្តសញ្ញាណ ការចុះឈ្មោះសន្តិសុខសង្គម និងការទទួលបានសុខុមាលភាព
-គាំទ្រការធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងសហគមន៍ដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងទទួលបានឱកាស។
៥. ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសេវាសាធារណៈឡើងវិញ
ការកសាងឡើងវិញត្រូវតែចាប់ផ្តើមភ្លាមៗរួមមាន ផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មណ្ឌលសុខភាព ប្រព័ន្ធទឹក និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់សំខាន់ៗ។ អភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋានគួរតែត្រូវបានផ្តល់សិទ្ធិអំណាច និងធនធានដើម្បីកសាងតំបន់រងផលប៉ះពាល់ឡើងវិញប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងសមភាព។
៦. ការពង្រឹងសុវត្ថិភាពសង្គម
ទាំងជនភៀសសឹក និងអ្នកត្រលប់មកវិញនឹងត្រូវការការគាំទ្ររយៈពេលវែង។ ការពង្រីកការការពារសង្គម រួមទាំងជំនួយស្បៀងអាហារ ប្រាក់ចំណូលមូលដ្ឋាន ការធានារ៉ាប់រងសុខភាព និងការទទួលបានការអប់រំ គឺជារឿងសំខាន់បំផុត។ ប្រព័ន្ធទាំងនេះនឹងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការស្តារឡើងវិញប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងភាពធន់។
៧. ការលើកកម្ពស់ការព្យាបាល និងការស្តារនីតិសម្បទាផ្លូវចិត្តជាតិ
យើងត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់មិនត្រឹមតែសម្រាប់រូបកាយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏សម្រាប់ផ្លូវចិត្តផងដែរ។ បុគ្គលជាច្រើន ជាពិសេសកុមារ កំពុងជួបប្រទះការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត និងការបាត់បង់។ ការព្យាបាលតាមសហគមន៍ ជំនួយសុខភាពផ្លូវចិត្ត ការអភិរក្សវប្បធម៌ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមសាមគ្គីភាពជាតិនឹងជួយស្ដារឡើងវិញនូវអារម្មណ៍នៃកម្មសិទ្ធិ និងសន្តិភាព។
៨. កៀរគរកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាតិ និងអន្តរជាតិ
ទំហំនៃតម្រូវការគឺជារឿងសំខាន់។ ការណ៍នេះទាមទារឱ្យមានការសម្របសម្រួលគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន និងដៃគូអន្តរជាតិ។ ការបរិច្ចាគ ជំនួយ និងជំនួយបច្ចេកទេសគួរតែត្រូវផ្ដល់ជូន ប្រកបដោយតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីបង្កើនផលជះ។
៩. រក្សាភាពជាអ្នកដឹកនាំប្រកបដោយទំនួលខុសត្រូវ និងទំនុកចិត្តសាធារណៈ
ភាពជាអ្នកដឹកនាំដ៏រឹងមាំគឺជាការណ៍ចាំបាច់បំផុត នោះគឺជាភាពជាអ្នកដឹកនាំដែលមានទំនួលខុសត្រូវ មេត្តាធម៌ និងបរិយាប័ន្ន។ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបន្តដឹកនាំប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ភាពច្បាស់លាស់ និងទំនាក់ទំនងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ និងការឆ្លើយតបនឹងជំរុញការទុកចិត្តសាធារណៈ និងការរួបរួមជាតិ។
អ្នកឧកញ៉ា បានគូសបញ្ជាក់ថា រួមគ្នាដើម្បីអនាគតកម្ពុជា នេះគឺជាពេលវេលាដែលត្រូវកំណត់។ ប្រទេសរបស់យើងមិនត្រឹមតែត្រូវស្ដារឡើងវិញពីរបួសភ្លាមៗនៃជម្លោះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវតែពង្រឹងមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់ខ្លួនសម្រាប់អនាគតផងដែរ។ ការណ៍នេះនឹងតម្រូវឱ្យមានការខិតខំប្រឹងប្រែងពីគ្រប់ស្ថាប័នដូចជា រដ្ឋាភិបាល អង្គការ សហគមន៍ និងបុគ្គលម្នាក់ៗ។ យើងត្រូវតែរួបរួមគ្នា កៀកស្មាគ្នា គាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ សម្ភារ ផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវកាយ។ សូមឱ្យពេលនេះមិនមែនជាពេលវេលានៃការភ័យខ្លាចឡើយ ប៉ុន្តែជាពេលវេលានៃការរួបរួមគ្នា។ នេះក៏មិនមែនជាពេលវេលានៃការបែកបាក់ទេ តែជាពេលវេលានៃការតាំងចិត្តរួមគ្នា។
អ្នកឧកញ៉ា គួច ម៉េងលី ក៏សូមអំពាវនាវដល់បងប្អូនខ្មែរទាំងអស់គ្នា ក្រោកឡើងដើម្បីប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដោយក្តីមេត្តា ភាពក្លាហាន និងការប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីកសាងប្រទេសយើងឡើងវិញ ដើម្បីការពារ និងធានាថាប្រទេសកម្ពុជាងើបឡើងកាន់តែរឹងមាំ សុវត្ថិភាព និងមានឯកភាពជាតិជាងពេលមុនៗទៅទៀត៕
